Uitgesproken door: Charlotte Lap
Geschreven namens de jury door: Erik Lint
Uitgereikt op: 13 november 2015
Liliane Brakema, van de opleiding regie heeft een kwalitatief hoogwaardige, rijke en rijpe
voorstelling gemaakt die zonder twijfel aan een breder publiek getoond kan en zou moeten worden.
Want met de uitvergroting van de psychologische eenzaamheid en innerlijke kaalheid van haar
personages in deze Wilde Eend van Simon Stone schiet Liliane Brakema recht in het hart van de
sociale vervreemding van deze tijd. Waarin waarheid en leugen het bekende motief van Ibsen als
vileine wapens in elkaar versmelten. Hier klinkt niet de taal van het bekende, romantische
doorgeslagen idealisme van naïeve geesten die elkaar vernietigen maar die van korte, hedendaagse,
scherpe, vileine opvattingen en de voortdurende ironische bevraging daarvan. Zonder zin zonder
vooropgezet doel.
Met haar consequente vormvastheid in speelstijl heeft Liliane de jury overtuigt omdat zij ons als
toeschouwer de ruimte gunt om te ontdekken hoe die diep verborgen psychologische gelaagdheid
tot uitbarsting komt. Wat Liliane lijkt te drijven is het tonen van onze geestelijke impasse, van onze
onbeweeglijkheid in een steeds bewogener wereld. In de woorden van Steven van Watermeulen –
artistiek leider van de opleiding regie – heeft Liliane een eigenzinnige kijk op de mens en z’n
wereld. Zonder geschiedenis en zonder toekomst dus zonder beterschap. In haar regies van Gif en
de Wilde Eend worden oeroude kwesties herkauwd en mensenverhalen blijken zo oud als
krokodillen. Ze maakt het alledaagse daardoor net iets groter omdat ze het tegen het prehistorische
en futuristische licht houdt. Daardoor wordt het NU groter dan het nu. Liliane’s
Liliane’s kracht als regisseur zit ook in het voorzichtig openbaren. In dat eclektrisch versmelten en
pulseren van alle theatrale middelen. Zij hanteert een transparante, open speelstijl in een mise en
scene die natuurlijk aanvoelt en tegelijkertijd kunstmatig is. Tegelijkertijd vestigt ze niet alleen de
aandacht op de acteurslichamen die hun eigen verhaal vertellen maar ook op de scenografie die een
symbolische functie vervult. Personages zijn permanent aanwezig en tot elkaar veroordeeld in een
kaal, onderkoeld waterlandschap met eenvoudige krukjes, dat zich vanwege het motief van de
erfelijke ziekte en de natuur ook laat zien als de ontwikkelbak van een blinde fotograaf of als de
vijver van een Wilde Eend. Dankzij het subtiele gebruik van licht en geluid en het prachtig
positioneren van de personages in die ruimte versmelt dit alles tot een zintuigelijk landschap van de
leegte, van de doka waarin de afdruk van het negatief zich langzaam vertoont. Memorabel is het
moment waarop de oude Werle de jonge Hedwig haar verjaardagscadeau aanreikt. Een lege hand
ontmoet de lege hand. Lange stilte bij bij publiek zowel als spelers. Het niets als Gif(t). De Wilde
Eend is volgens de jury een intelligent geregisseerde, zintuigelijke en hedendaagse voorstelling
geworden die ontroert. Het is zichtbaar het resultaat van een artistieke zoektocht die erkenning en
ondersteuning verdient en die naar onze opvatting zowel de gewone als de professionele
toeschouwer doet uitkijken naar wat nog gaat komen.
Liliane gefeliciteerd. We bewonderen je prestatie. We wensen je veel succes met de herneming van
de Wilde Eend voor de Toneelschuur het Compagnietheater. Het ga je goed.